Roll-Air-foliekas schept beleving bij Intratuin Barneveld
Rovero oogst veel succes met de Roll-Air-foliekas. Meestal wordt deze revolutionaire kas toegepast bij kwekerijen, maar het systeem is nu ook voor het eerst gebouwd in een tuincentrum in ons land. Intratuin Barneveld heeft de primeur. Jan van Hemert (Rovero) en Ton Uljee (Intratuin Barneveld) gunnen ons een uitgebreid kijkje in de nieuwe kas.
Intratuin Barneveld heeft de primeur. Jan van Hemert (Rovero) en Ton Uljee (Intratuin Barneveld) gunnen ons een uitgebreid kijkje in de nieuwe kas. Rovero, specialist in foliekassen en tunnels, heeft bij Intratuin Barneveld een Roll-Air-foliekas gebouwd voor een gedeeltelijke overkapping van het buitenterrein. Dat is de eerste in Nederland. 'Een Roll-Air-kas voor een tuincentrum is vrij uniek in ons land. In landen om ons heen, vooral Engeland, Ierland en de Scandinavische landen, wordt al veel meer gewerkt met cabriokassen. Waarom nu pas bij ons? Ik denk dat Nederlandse tuincentra meer gehecht zijn aan glaskassen - die overigens vaak heel mooi zijn, hoor. Je schept toch een bepaalde sfeer met de Roll-Air-kas; het lijkt of je buiten aan het winkelen bent. Bij slechte weersomstandigheden sluit je hem. Je creëert een stuk beleving; dat was ook de insteek van Intratuin Barneveld. We hopen dat dit een trend wordt in Nederland', aldus Jan van Hemert.
Ton Uljee (pandeigenaar/adviseur van Intratuin Barneveld) vult aan: 'Veel tuincentra kiezen voor een vaste kas met meerdere rijen luchting erin, of een open sky-kas. Maar in mijn beleving blijven dat toch gebouwen waar je in staat. Met zoveel harde materialen en techniek om je heen heerst er meer een binnensfeer. Wij vinden: buiten is buiten, en dat moet ook echt als "buiten" voelen. Je hebt van die cabriokassen waarvan de nokken uit elkaar opengaan. Deze Roll-Air-kas is nog fragieler, nog lichter, nog mooier - nog meer "buiten", en dat is precies wat we wilden.'
Engeland
Het idee van de cabriokas werd opgedaan in Engeland, waar dit fenomeen al langer voorkomt bij tuincentra. Van Hemert: 'Intratuin Barneveld zocht contact met ons en zo ging het balletje rollen. Deze kas wijkt af van de standaardkassen die we meestal voor de boomkwekerij bouwen. De kapbreedte van 9,60 meter is wel gangbaar. De lengte van de vakken is echter anders, namelijk 9,00 meter in plaats van 4,50 meter. Dit hebben we gedaan om zo weinig mogelijk kolommen in de overkapping te krijgen. Dan heb je meer die open sfeer en minder obstakels, ook in verband met de winkelinrichting en de looppaden.'
Volgens Van Hemert gelden er voor een kas in een tuincentrum andere eisen dan voor een productiekas van een kweker. 'De eisen zijn strenger; dat heeft te maken met het feit dat er winkelend publiek is. Maar daar hadden we al ervaring mee, vooral in het buitenland.'
Alvorens in december 2019 het sein op groen ging voor de Roll-Air-kas, was er een periode van overleg en aanpassingen van het ontwerp. 'Klanten hebben ook hun eigen ideeën over het ontwerp; je bent dan ook regelmatig aan het sparren. Ook technisch moet het allemaal mogelijk zijn. Het is echt maatwerk geworden.' Tijdens dit proces werd er ook een architect in de arm genomen, Theo de Git van Breddels Architecten. 'Hij heeft het project begeleid en de technische kant met ons besproken, net als Ton Uljee, niet te vergeten. We moesten bijvoorbeeld een gevel van de kas aanbouwen aan de bestaande gevel van het tuincentrum, waardoor we wat zaken moesten aanpassen. We hebben de hele kas met onze eigen onderaannemer gebouwd.'
Uljee kijkt met veel genoegen terug op de realisering van het project. 'Aanvankelijk was het de bedoeling om een deel van de koude kas op te offeren aan de entree en een roltrap voor karren. Daardoor zouden we veel ruimte verliezen in de koude kas en er een grote overdekte buitenafdeling bij moeten bouwen. Maar uiteindelijk ging dat plan niet door en kozen we ervoor een groter stuk buiten te bouwen, maar wel met het Roll-Air-systeem. Nu hebben we meer dan de helft van de buitenafdeling overkapt.'
Uljee vervolgt: 'De aanbesteding was vrij kort dag, maar alle lof voor de ploeg die het gebouwd heeft. Ik heb nog nooit een ploeg zo bescheiden, gedisciplineerd en snel zien bouwen. Dat was super. Het werd nog even spannend, want het moest begin maart klaar zijn. Er moest wel een winkel klaarstaan voor het seizoen. En dat lukte. We hebben een paar weken fantastisch gedraaid in het nieuwe deel, maar toen kwam de coronacrisis.'
“‘In verband met de open sfeer, de winkelinrichting en de looppaden zijn er weinig kolommen in de overkapping’”
Open karakter
Van Hemert belicht de grote voordelen van de Roll-Air-kas: 'Het is een open-dichtsysteem. Je kunt de kas helemaal openrollen, zodat je het buitenklimaat binnen krijgt. De productiekas gebruik je vooral voor het opkweken van planten en bomen en daarna voor het afharden, na opening van de kas; met de kas in het tuincentrum creëer je sfeer. Je kunt het dak snel openen en sluiten en dus inspelen op de weersomstandigheden. De gevels kun je ook dichtmaken of openen, maar Intratuin heeft ervoor gekozen er drie open te laten. Het open karakter is voor het tuincentrum het belangrijkste. Verder is de kas handig tijdens het kerstseizoen; dan kunnen klanten de kerstbomen, die normaal buiten staan, zo nodig ook binnen bewonderen.'
'Ik heb het steeds over buiten; je zou je kunnen afvragen waarom we die kas dan hebben gebouwd.' Uljee wil drie aspecten uitlichten die een grote rol hebben gespeeld. 'Ten eerste is dat nachtvorst. Het is een drama als je buiten kwetsbare planten hebt staan die in het voorjaar tien tot twaalf keer de kans lopen om beschadigd te raken. Alles telkens naar binnen sjouwen is ontzettend arbeidsintensief en het spul wordt er ook niet beter van. Ten tweede kunnen wind en regen in de loop van het seizoen roet in het eten gooien. Klanten komen niet als het regent. Ten derde hebben we de kerstbomenverkoop buiten. Als het heel koud is of sneeuwt, is dat bijna niet te doen voor onze medewerkers en klanten. Of denk aan het afgelopen jaar, toen het bijna alleen maar regende.'
Van Hemert vervolgt: 'We zeiden tegen elkaar: daar moeten we wat aan doen. Als de kas open is, loop je echt helemaal buiten, maar als het nodig is, kun je de elementen gemakkelijk uitschakelen met een Roll-Air-kas. Gaandeweg hebben we nog iets ontdekt. De kas staat precies noord-zuid en de kappen lopen oost-west, zodat de helft van elke kap precies op het zuiden staat. Als het heel zonnig en warm is, kan de kas aan de zuidkant gesloten worden, waardoor je schaduw hebt. In de zomer kun je er bijvoorbeeld rekening mee houden dat de hortensia's niet pal in de zon staan. En in de winter en het vroege voorjaar kun je het dak dichtdoen en genieten van het zonnetje en een aangename temperatuur.'
“‘Met de beregeningsinstallatie kun je nauwkeurig beregenen zonder wind. Je kunt ook de natuurlijke regen zijn werk laten doen door het dak te openen’”
Nauwkeurig beregenen
De Roll-Air-kas heeft, zoals gezegd, ook esthetische eigenschappen. 'De ruimte is weliswaar open, maar drukt de hoogte toch een beetje. De materialen die er staan, lijken dan ook wat groter.' Ook is er een beregeningsinstallatie aangelegd, waardoor heel nauwkeurig beregend kan worden zonder wind. Daarnaast kun je uiteraard de natuurlijke regen zijn werk laten doen door het dak open te zetten. Dat is beter dan koud grondwater', stelt Uljee.
'De nieuwe kas sluit aan op het lauwe gedeelte, zoals we dat noemen, van ons centrum, dat we vorstvrij houden. Er is dus een ruimte tegenaan gebouwd die de weersinvloeden grotendeels buiten houdt. Daardoor is er minder warmteverlies tijdens de wintermaanden en blijft het klimaat in de bestaande vaste kas ook aangenamer.'
Uljee constateert dat de klanten veel waardering hebben voor de beleving in de nieuwe kas. 'Met dat mooie voorjaarsweer loop je gewoon buiten te shoppen.' Hij verwacht nog lang plezier te hebben van de kas. 'En als over zoveel jaar de folie "op" is, doen we er nieuwe op.' Intratuin Barneveld wil klanten het gevoel geven dat ze dicht bij de natuur staan.
Dit project in Barneveld krijgt beslist navolging, verwacht Van Hemert. 'Er zijn al verschillende tuincentra die willen komen kijken en we hebben ook al een aanvraag voor een dergelijke kas gekregen van een ander tuincentrum.'
mDe foliekas bij Intratuin is 57,60 meter breed (zes kappen van 9,60 meter) en 27,00 meter lang (drie vakken van 9,00 meter). Door ook onder de goten met traliespanten te werken, kunnen grotere vakken gemaakt worden, waardoor er minder kolommen nodig zijn. De goothoogte is 4,50 meter. Eén gevel is voorzien van een luchting, één gevel is tegen het bestaande pand gebouwd en de andere gevels blijven open.
